Tarih: 2025-11-30 / Görüntülenme: 19

Muğla’nın Yatağan ilçesinde 1919 yılında İtalyanlar tarafından inşa edilen tarihi köprü, bir mermer kamyonunun neden olduğu kaza sonucu yıkılmasının ardından Karayolları’nın titiz çalışmasıyla yeniden ayağa kaldırıldı. Ancak bu köprü, sadece restore edilmiş bir yapı değil—aynı zamanda dönemin çok ötesinde bir mühendislik harikası.

Araştırmacı yazar Tarcan Oğuz, Yatağan’ın Yava Mahallesi Kayırlar mevkiindeki köprünün benzersiz bir teknik özelliğini ilk kez gün yüzüne çıkardı. Oğuz’un aktardığına göre, köprünün altında zemindeki hareketleri (yerleşmeyi) algılayıp kendini ayarlayabilen özel bir tekerlek sistemi bulunuyor.

Oğuz, bu şaşırtıcı mekanizmayı şöyle anlatıyor:

“Bu köprünün altında tekerlekler var. Yerleşme olduğunda köprü uzuyor, daraldığında tekerlek gidip geliyor. Bu sistem bilinçli olarak yapılmış.”

Bu yapı sayesinde köprü, zemin oynamalarına karşı dayanıklı hale getirilmiş ve uzun ömürlü olması hedeflenmişti. Oğuz ayrıca, İtalyanların inşaat sırasında yöre halkına ücret ödediğini de aktarıyor.

Askeri Strateji İçin İnşa Edildi

Köprünün önemi sadece mühendisliğiyle sınırlı değil. Oğuz’a göre, yapının arkasında dönemin askeri stratejisi yatıyor. Milas’ta büyük ordu karargâhı, Yatağan’da ise küçük taburlar bulunduran İtalyanlar, bölgeyi kontrol altında tutmak için bu köprüyü kritik bir noktaya inşa etti.

“Aydın-Çine güzergâhına giden yol üzerindeki tek geçiş noktasıydı.”

Köprünün hemen arkasında bulunan okul binasının ise o dönem karakol olarak kullanıldığı, Milas’a kadar uzanan yolların da yine İtalyanlar tarafından yapıldığı belirtiliyor.

Yıkılan Köprü Aslına Uygun Şekilde Yeniden İnşa Edildi

Bir mermer kamyonunun üzerinden geçmesi sonucu çöken köprü, yıllar sonra Karayolları ekipleri tarafından orijinal mimarisine sadık kalınarak restore edildi. Aynı döneme ait benzer mühendislik anlayışıyla yapılan Yatağan Demir Köprü ise bugün Yatağan Belediyesi’nin ambleminde yer alıyor.

Restorasyonu tamamlanan köprüden geçiş, yol onarım çalışmaları nedeniyle henüz yapılmasa da, yolun tamamlanmasıyla birlikte güzergâhın yeniden araç trafiğine açılması ve Aydın–Çine yönüne ulaşımın sağlanması planlanıyor.