Tarih:2017-10-01 / Hit:4697

Pas­te­ur, ku­duz aşı­sı­nı 1885 yı­lın­da uy­gu­la­ma­ya koy­muş­tur. Sul­tan II. Ab­dül­ha­mid Hân, bun­dan ha­ber­dar olur ol­maz İs­tan­bul’da bir Ku­duz Has­ta­ne­si (Dâ­rü’l-Kelb Te­da­vi­ha­ne­si) açıl­ma­sı için ha­re­ke­te geç­er ve has­ta­ne 2 yıl içe­ri­sin­de in­şa edil­ir. Ay­nı za­man­da ilk mik­ro­bi­yo­log­la­rı­mız­dan olan Mi­ra­lay Dr. Hü­se­yin Rem­zi Bey (1839-1896) 1886 yı­lın­da, ku­duz aşı­sı­nın bu­lunu­şun­dan he­men 1 yıl son­ra Zo­iros Pa­şa ve Ve­te­ri­ner Hü­se­yin Hul­ki bey­ler­le bir­lik­te Pa­ris’e gön­de­ri­le­rek Pas­te­ur Ens­ti­tü­sü’nde sta­j gö­rür­ler.

Ora­dan dön­dük­ten son­ra da Ku­duz Has­ta­ne­si’nde gö­rev yap­ar­lar. Pas­te­ur’ün ya­nın­da yap­tı­ğı ça­lış­ma­lar he­men se­me­re­si­ni ver­ir ve Hü­se­yin Rem­zi Bey, 1888-89’da Ku­duz Aşı­sı ad­lı bir ki­tap ya­za­rak hem Pa­ris’te gör­dük­le­ri­ni an­lat­ır, hem de aşı hak­kın­da ül­ke­miz­de ilk bi­lim­sel bil­gi­le­ri ve­rir.

Hü­se­yin Rem­zi Beyin yaz­dık­la­rı­na gö­re, Pas­te­ur’le ilk gö­rüş­me­le­rinde Sul­tan Ab­dül­ha­mid Hânın Pas­te­ur Ens­ti­tü­sü adı­na gön­der­di­ği 10 bin al­tın Frank pa­ra ar­ma­ğa­nı ve Pas­te­ur’ün şah­sı­na da Me­ci­dî Ni­şa­nı ve ma­dal­ya, ün­lü bi­lim ada­mı­na tak­dim edil­ir. Pas­te­ur de Os­man­lı mi­sa­fir­le­ri­ni ga­yet iyi kar­şı­lar.

Hü­se­yin Rem­zi Beyin bu ger­çek­ten de ol­duk­ça “er­ken’ sa­yı­la­n ça­lış­ma­sı, Sü­heyl Ün­ver’in ver­di­ği bil­gi­le­re ba­kı­lır­sa, Pas­te­ur’ün da­ma­dı Re­ne Val­lery-Ra­dot’nun ki­ta­bın­dan da­ha ön­ce çık­mış­tır ve bu yö­nüy­le eser, Pas­te­ur hak­kın­da sağ­lı­ğın­da çı­kan “ilk in­ce­le­me’ un­va­nı­nı ta­şı­mak­ta­dır.

Sul­tan II. Ab­dül­ha­mid Hân ta­ba­be­te olan alâ­ka­sı Pas­te­ur’le sı­nır­lı kal­ma­mış, ve­rem mik­ro­bu­nu ve bir sü­re son­ra da tü­ber­kü­lin ilâ­cı­nı bu­lan Dr. Ro­bert Koch’un da ilk ka­pı­sı­nı ça­lan­lar ara­sın­da Sul­tan’ın gön­der­di­ği Os­man­lı dok­tor­la­rı yer al­mış­tır. Bu de­fa Ber­lin’e, Koch’un ya­nı­na gön­de­ri­len he­yet­te; Mek­teb-i Tıb­bi­ye-i As­ke­ri­ye öğ­ret­men­le­rin­den Hü­se­yin Hul­ki Bey de bu­lun­muş­tur. Hul­ki Bey, Ber­lin Ha­tı­rala­rı (1889) ad­lı ki­ta­bın­da Koch’la ko­nuş­ma­la­rı­nı, Koch’un lep­ra (cüz­zam) ile tü­ber­kü­loz (ve­rem) ara­sın­da­ki iliş­ki­ye da­ir söz­le­ri­ni, Ber­lin’de ziyâret et­tik­le­ri çe­şit­li tıb­bî mer­kez­ler ile ta­bip­le­ri de an­lat­mış­tır.