Cüneyt Günay

gunay.cuneyt34@gmail.com

Tarih:2023-06-16 / Hit:2922

Geçen sene İnegöl’e gittiğimde İnegöl’ün tarihi mekanlarını da bir tarihçi olarak ziyaret ettim. İshak Paşa Külliyesi, Osmanlı Hanedanın ilk şehidi Bayhoca’nın kabri, Ortaköy Kervansarayı ve İnegöl’ün fatihi Turgut Alp’in kabri bu mekanlar arasındaydı. Turgut Alp’in kabri ve çevresinde ise İnegöl Belediyesi’nin hummalı bir çalışması vardı. Geçtiğimiz Pazar günü de Turgut Alp Türbesi bölge halkının, civar illerden gelen ziyaretçilerin ve devlet erkanının da katılımıyla açıldı.

Alanda adeta tarihi bir şölen vardı. Heybetli atlar ve üzerinde alpler, yöresel ürünler sergisi, geleneksel okçuluk gösterileri ve Türkiye’nin ilk sivil mehteri olan İnegöl Mehter takımının coşkusu ve tarihçi Prof.Dr. Ahmet Şimşirgil’in Turgut Alp ve İnegöl’ün fethine dair tarih sohbetiyle İnegöl’ün fethini adeta yaşamış olduk.

İnegöl’ün fethi kolay olmaz. Bölgenin tekfuru Aya Nikola Osmanlıyı epey uğraştırır ve civarda yaşayan Türklerin yaylaya çıkış ve inişlerinde yollarını kesip haraç alarak ciddi sıkıntılar verir.

Osman Bey, babasının silah arkadaşları olan Abdurrahman Gazi ve Akçakoca ve kendi Alpleri olan Turgut, Konur ve Aykut Alplerle durumu müzakere edip İnegöl’ün fethine karar verir. Ancak Nikola Ermeni derbendi denilen bölgede Osman Bey’e pusu atar. Osman Bey 70 adamıyla tekfurun adamlarını kaçırmayı başarır ama kardeşi Savcı Bey’in oğlu Baykoca’yı 16 yaşında şehit verirler. Baykoca Osmanlı hanedanının ilk şehidi olur. (1284)

dört sene sonra 1288’de Nikola, bu sefer Karacahisar tekfurunun desteğini de alarak Domaniç’e yakın bir yerde olan ikizce mevkiinde Osman Bey’e saldırır. Osman Gazi bu saldırıyı da püskürtür ama bu seferde kardeşi Savcı Bey’i kaybeder. Savcı Bey Söğüt’e Ertuğrul Gazinin yanına defnedilir.

İnegöl, Osman Bey’in bir kardeşine bir de yeğenine mâl olur.

1299’da ise Osman Bey emirlerinden Turgut Alp’i İnegöl’ü fethiyle görevlendirir ve muhasaraya Osman Bey de katılır ve kale kısa sürede zaptolunur. Ve sıkıntı veren tekfur Nikola idam edilir.

Turgut Alp’in İnegöl çevresinde Keşiş dağı yakınında yaşayan dervişlerden Geyikli Baba ile yakınlığına dair bazı rivayetlere rastlanır. Adı ölümünden sonra İnegöl yöresine verilmiş ve burası Turgut-ili diye anılmıştır.

Âşıkpaşazâde, Neşrî ve diğer tarihçiler de İnegöl yöresini Turgut-ili şeklinde anar. Bu adlandırma XVI. yüzyıldan itibaren tamamen ortadan kalkmıştır.

İnegöl’ü ziyaret ettiğinizde Turgut Alp’in kabri’ni de ziyaret etmenizi tavsiye ederim. Türbeye çıkana kadar yemyeşil bir doğanın içersin de keyifli bir yolculuk yapıyorsunuz. Türbenin bulunduğu yere gelince de kuş sesleri ve İnegöl Belediyesi’nin yaptığı Tarihteki Türk devletlerinin bayraklarından oluşan tarih koridorundan yürüyüp Turgut Alp’in kabrine ulaşıyorsunuz. Bu güzel tarihi mekanı ihya eden İnegöl Belediyesi’ne ve Bursa Valiliğine teşekkürlerimizi sunarız.